Het is kijken naar veel moois. De beelden in het bos spreken voor zich, vertellen een sterk, eigen verhaal. Lustwarande, de jaarlijkse buitenexpositie in sterrenbos de Oude Warande in Tilburg, heeft doorgaans een grote mate van abstractie. Dit jaar zijn de beelden vaak figuratief, herkenbare afbeeldingen van mensen en wezens. Eh, dat wil zeggen, dat lijkt zo op het eerste gezicht, want deze prachtige expo is gelaagd, heeft diepgang, stroomt over van betekenis, en oogt toch laagdrempelig en toegankelijk.
Lustwarande is elk jaar. Drie jaar op rij is een kleinere expo, het vierde jaar een grote. GODHEAD, is een kleine, evenwel opmerkelijk krachtig. De titel Godhead, idols in times van crisis verwijst naar leiders die op een voetstuk staan, zichzelf erop plaatsen of door anderen op een sokkel zijn gehesen.
Malloten
De titel verwijst ook naar mallotige, tegelijkertijd levensgevaarlijke, wereldleiders die spelen met macht, die crisissen veroorzaken voor eigen gewin, zonder rekening te houden met de burgers die niets anders willen dan leven en overleven; in rust in vrede. Dat zijn leiders van nu, dat zijn leiders uit een ver verleden. In de expositie reageren kunstenaars op het thema, de meeste werken zijn speciaal gemaakt voor de expositie in het Tilburgse bos.
Meteen valt het keramische werk HEAD van kunstenaar Not Vital op. Hij maakte meerdere immense hoofden, een daarvan is te zien in Tilburg. Het hoofd glimt, de zon speelt met de glanzende glazuurlaag, maar wie iets langer kijkt, ziet de vele nerven in de schedel, alsof het hoofd peinst, ernstig nadenkt, zich misschien ernstige zorgen maakt.
Piazza del Popolo, een werk van Henk Visch tijdens Lustwarande in Tilburg.
Natuurvolkeren en totems
De Duitse kunstenares Susanne Ring liet zich inspireren door beelden van natuurvolkeren en totempalen. In een stuk bos waar flink lijkt te zijn gekapt staan drie keramieken hoofden op stammetjes. Grote oren, grote mond, bolle toet. De uitvoering doet denken aan eeuwenoude culturen, Maya's, Inca's, Azteken. De beelden hebben zowel aan de voor- als achterkant een gelaat. Dat nodigt uit om er omheen te lopen. Knap gemaakt, grappig om te zien.
Ranke gestalte van Henk Visch
De Brabantse kunstenaar Henk Visch heeft twee werken in het bos geplaatst. Du Livre du Martin is een ranke gestalte, een mens waarbij de verhoudingen uit het lood zijn. De prachtig gestyleerde gestalte lijkt te wankelen, niet op zijn/haar benen te kunnen staan. Is het een idool? Of is het juist het tegenovergestelde: de doorsnee mens die probeert zich staande te houden? Laten we het op dat laatste houden.
Een ander beeld van Visch is Piazza del Popolo, een voorover gebogen naakte persoon. Ook deze creatie oogt kwetsbaar. De titel en ontwerp verwijzen naar het Piazza del Popolo, plein van het Volk in Rome. Een figuur dat bijna omvalt, het toont de strijd tussen democratie en het oprukkend, destructief populisme.
Werk van Suzanne Ring
Een gong met gelaat van kunstenaar
In het park is ook een verwijzing naar de cultuur van de Egyptenaren. Dat is althans de eerste associatie. De Duitser Lukas Schmenger maakte een ronde schijf, een soort gong, met daarop de afdruk van een gelaat zonder veel emotie. Het blijkt het gezicht van de kunstenaar zelf te zijn. Portrait of the artist as a gong, is de titel. Het aansprekende werk is tussen twee bomen geknoopt.
De Nederlandse Marieke Bolhuis plaatste drie vrouwenfiguren in het bos. De beelden zijn gemaakt van diverse materialen: klei, gips, PUR-schuim, glas en textiel. De vrouwen staan er stevig bij, maar missen armen en grote gedeelten van het gelaat. Dat leidt tot een naar binnen gerichte blik en dat ziet er broos uit.
Deze drie zijn stoer en kwetsbaar tegelijkertijd. Deze beelden vragen erom om dichterbij te komen, om er omheen te lopen en ze lang in je op te nemen. Dat kan uitstekend in het sterrenbos. Voor de werken zijn uitstekende plekken gezocht. Ze staan op de juiste plek.
Glimmend projectiel
Dat staat ook Quantum Shift van de Canadese Gisela Colon. Dat werk is een enorm staand glimmend projectiel. Het lijkt een kogel, een raket en doet onmiddellijk denken aan oorlog, geweld en vernietiging. De aanval op Oekraïne, je wordt er meteen aan herinnert.
Toch is dat niet wat de kunstenares wil zeggen, ze verwijst naar de nieuw tijd, naar kosmos en natuur. Het grote, spiegelde werk dat is gemaakt met een hightech oppervlakte behandeling, staat op een kruispunt van bospaden en daar staat het geweldig. Het is de blikvanger van een expo die krachtig is en zeer geslaagd.
Verrassing, verwondering
Bij de entree kopen mensen een kaartje, de organisatie bestaat daar van, en krijgen een boekje met een plattegrond mee. Die plattegrond helpt enorm om de werken te vinden en de informatie in het boekje is helpend om de kunstwerken beter te kunnen doorgronden.
Toch is het een aanrader de werken zonder voorkennis te benaderen. Dan is de verrassing, de verwondering, het grootst. Verdiepen kan daarna nog.
Lustwarande in de Oude Warande is tot en met 4 september 2022.
Zie ook de blog over Lustwarande in 2021.
Vrouwenfiguren van Marieke Bolhuis
Quantum Shift van Gisela Colon