Paaldansen, dat is toch show? Of sport? Topsport? Met POLES bewijst Yvonne Smink dat de discipline waarin ze internationaal uitblinkt, kan uitgroeien tot een artistieke voorstelling waarin haar kwaliteiten, haar kracht, de ongelooflijke beheersing van haar spieren en haar fijne uitstraling uitstekend tot hun recht komen. Ook het object waarin ze beweegt, een stalen constructie die doet denken aan een spin, is intrigerend. Net als de aardse, zachte soundscape die muzikant en componist Isaac Poels live op het podium laat horen.
Yvonne Smink is meervoudig Nederlands kampioen poles en ook internationaal timmert ze aan de weg. Ze is rank, klein, beresterk. Choreograaf Guilherme Miotto van Corpo Maquina Society nodigde haar uit voor het maken van een performance voor theaters en haar talent te combineren met hedendaagse dans.
Eerder werkte Miotto al met andere disciplines die hij combineerde met dans en beweging. Zo maakte hij een voorstelling met freestyle voetballers (Bolistas) en met wereldkampioen straatvoetbal Nasser el Jackson (Ball). De bewegingen van de straat keren vaak terug in zijn voorstellingen.
Een spin
In POLES is een installatie met witte palen de blikvanger. Het gevaarte heeft de vorm van een kubus met staande en liggende palen. Aan de zijkant zijn zes uitgeklapte staanders te zien, waardoor de installatie doet denken aan een spin. Niet met acht poten, zoals een echte spin, maar met zes. Het gevaarte staat op een spiegelende vloer.
Deze installatie blijkt een avontuurlijke, uitdagende speeltuin voor Yvonne Smink waarin ze kan laten zien wat ze in haar mars heeft. Dat is veel. Als acrobaat en als danser. Ze beweegt gemakkelijk, in de lucht, ook met beide benen op de grond, en half liggend.
Haar kracht kan ze in die installatie goed laten zien. Ze hangt met een enkele arm aan een paal, meermaals. Dan weer met beide benen aan een horizontale paal, haar lichaam richting de vloer, waarna ze zich met haar buikspieren stijlvol weet op te hijsen. Dat is krachtig, toch ziet het er verfijnd en vloeiend uit.
Dicht bij de vloer
De performance begint traag. Yvonne Smink onderzoekt langzaam bewegend in allerlei posities de installatie en begint dicht bij de vloer. Ze staat voorovergebogen met haar rug tegen een paal, hijst zich op een schuine staander en klimt kort even in een paal om daarna weer naar beneden te glijden.
De installatie wordt alsmaar meer haar vertrouwde domein waar ze zich volledig kan laten zien en steeds vrijer beweegt. Ze hangt ondersteboven in een staande paal, klautert omhoog tegen een schuine staander en zit pontificaal boven op de installatie.
Oprekken
POLES is een mooi experiment om paaldansen en dans/beweging samen te voegen en een discipline de kans te geven die je niet zomaar in het theater zou verwachten. De grenzen van paaldansen zijn in POLES opgerekt, de typische bewegingen van die sport zijn volledig geïntegreerd en ingekaderd in een artistiek concept.
In POLES gebeurt wat je kunt verwachten. Het publiek ziet gedisciplineerd uitgevoerde bewegingen in een mooi setting en een mooi ritme. Toch blijft het wachten op die ene verrassende wending, in de opbouw van het stuk of in de ontwikkeling van het decor. Maar die is er niet.
Wel verandert gaandeweg het tempo van deze performance en zwiert Yvonne Smink snel, behendig en steevast subtiel door de stalen installatie. Dat doet ze na een klein uur aan krachtpatserij nog steeds, met ogenschijnlijk gemak. Wat een kracht, wat een beheersing van het lichaam!
Naar een diepere laag is het zoeken, al zou je kunnen interpreteren dat elke ruimte, elke situatie, hoe klein en beperkt ook, gaandeweg toch mogelijkheden herbergt om tot groei en ontplooiing te komen. Als je het maar wilt zien, als je de uitdaging maar aangaat.
Krassend geluid
De keuze voor een live-muzikant geeft de performance extra body. De soundscapes van Isaac Poels zijn niet dominant, eerder op de achtergrond. Ze zorgen voor de sfeer, voor de warmte van het stuk en ze begeleiden het tempo van de voorstelling.
Af en toe zou je willen dat de muziek even iets luider zou zijn. Dat is als Yvonne Smink met haar handen over een paal glijdt, met een een irritant, schurend geluid als bijvangst, als het krassen op een schoolbord. Dat dissoneert.
Even onderbreekt het de betovering, maar de magie verdwijnt nooit helemaal. Daarvoor is het stuk te boeiend.
FOTO'S: Karin Jonkers
Gezien: De Nieuwe Vorst Tilburg, 14 november 2023
