De tragiek van de eenzame, verwarde Pete

Wie Pete is? eigenlijk weet ik dat niet zo goed. Maar na het zien van de voorstelling 'What ever happened to mr Pete?' weet ik zeker dat ik niet in zijn schoenen wil staan. Pete laat het leven over zich heenkomen. Hij is de grip kwijt, hij is in de war. Als toeschouwer moet je dit stuk ook over je heen laten komen, want de verwarring slaat over naar de tribune. Het ontroert, maar beklemt nog veel meer.

Eerst vertel ik je over de vorm van dit toneelstuk van Het Zuidelijk Toneel. Er zijn twee tonelen naast elkaar, waarvan de toeschouwer èèn toneel  ziet. Dat vervreemdt en het maakt nieuwsgierig naar wat je mist. Zie ik alles, weet ik alles? Nee, heb geen illusie, je weet de helft niet eens. Theatermaker Sarah Moeremans, die de regie voerde, laat de toeschouwer in het duister tasten.

Koptelefoons

De zaal is met een doek opgedeeld in twee zalen, ook de vloer is met een doek in tweeën gedeeld. Aan twee kanten van het doek wordt gespeeld, maar de toeschouwer ziet maar een zijde. En hij./zij hoort de conversaties van slechts een kant via een koptelefoon op het hoofd.

Ook klinkt het hele stuk door repeterende, minimal music op de oren, vaak met viool en piano. Die muziek bedwelmt, net als de overenthousiaste stemmen van de acteurs. Dat werkt als een  deken die de harde realiteit afdekt.

Hoofdslachtoffer

Pete is het  hoofdpersonage, zeg maar het hoofdslachtoffer. Hij verblijft in een kamertje met een bankje, een tafel, een design lamp en een grote plant. Steeds komen andere mensen  zijn ruimte binnen. en overvallen hem. Met advies, met vragen, vaak met absurde gesprekken en vreemde situaties. Pete ondergaat het. De mensen zullen het wel goed met hem voor hebben, lijkt hij te denken, en de croissantjes bij het ontbijt zijn heerlijk. 

Waar Pete is? Een zorgcentrum? Een gezondheidscentrum, een kliniek, een hospice? Langzaam komt er meer informatie, maar duidelijkheid  is er nooit. Net als Pete is de toeschouwer de weg kwijt. 

De tandenverzameling

Scène na scène is er meer vervreemding. Een meisje komt bij Pete de kamer binnen en zegt dat ze tanden verzamelt. Heeft Piet ook tanden?  Zelf heeft ze een tand van Elvis.

Een scène later loopt een vrouw met een behandeltafel naar binnen. Ze klapt de tafel uit, spuit crème op de handen van Pete en laat hem alleen. Niet veel later staat Pete een man te masseren die hij nog nooit eerder heeft gezien.

Het overkomt Pete en hij laat het zich overkomen. Zo gaat het door. Iedereen wil iets van Pete, iedereen wil iets met Pete. Iedereen weet wat voor Pete het best is. Pete luistert, kijkt vragend om zich heen, verstopt zich achter een plant.

En steeds denk je: wat gebeurt er aan de andere kant van het gordijn. Soms hoor je een stem, soms hoor je mensen lachen. Welke scènes zijn daar te zien?  Net als voor Pete zijn er veel vragen. 

Er zijn veel Pete's

'What ever happened to mr. Pete?' is op het eerste oog een luchtig stuk met pakkende, vaak grappige personages. Een stuk over een voortkabbelend leven. Maar gaandeweg overheerst de tragiek, zetten gebeurtenissen aan tot denken.

Want er zijn zoveel Pete's. in deze wereld Deur na deur, zo blijkt aan het eind van deze voorstelling. In werkelijkheid kijk je door een vergrootglas naar een harteloze, erg geïndividualiseerde samenleving waarin hulpbehoevende mensen verdwalen.

Veel mensen zijn eenzaam en de grip op hun leven kwijt. Ze zijn afhankelijk van anderen, van professionals vooral, afhankelijk van instanties die zichzelf heel belangrijk maken. Enkele dagen na het zien van dit stuk dreunt de boodschap nog door.

Testament

Nog een scène. Bij Pete komt een goedgebekte kerel langs om met hem over zijn testament te praten. Weer een professional. Je voelt aan alles dat voor die man zo'n gesprek alledaagse kost is. Veel gevoel is bij hem niet te ontdekken. De een zijn dood is de ander zijn brood. 

Van regisseur Sarah Moeremans zag ik meerder voorstellingen op Oerol, onder meer de trilogie 'Crashtest Ibsen'. Ze weet hoe ze haar publiek kan raken en op het verkeerde been kan zetten. Dat doet ze bij 'What ever happened to mr. Pete' wederom. Op een overtuigende, hartverscheurende manier. Wat ze haar publiek wil vertellen komt keihard binnen.

Nog even een opmerking: dit is geen recensie. Het is een blog. Ik zag het stuk op de middag voorafgaand aan de première. Dan is het niet fair om al een recensie te publiceren. Dat neemt niet weg dat ik met je wil delen wat ik heb gezien.