Oorlogen, overstromingen, haat, bullebakken op hoge posities, het wereldtoneel is vol chaos. Dat vindt ook Platforma Project, een creatieve krachtenbundeling van dansers en musici uit Belarus en Polen. ‘Kan dans een antwoord zijn op die toenemende chaos’, vragen de performers zich hardop af in de voorstelling ‘Whispering the Sun’.
Dat kan, in ieder geval een uur lang.
Het stuk boeit, vooral door de zachtheid en het waarachtige onderling respect tussen de vijf danseressen, maar ook door de prachtige muziek, vertolkt door een zangeres die ook meerdere instrumenten bespeelt.
De onrust in de wereld is tijdens ‘Whispering the Sun’ even vergeten en de warme, vaak minimalistische, uitgesponnen beelden die de vrouwen het publiek cadeau doen, blijven nog lange tijd resoneren in het hoofd.
Vrouwen en hun voorouders
Aan het begin van het stuk zitten de dansers op de vloer met een lang lint van rood garen in hun handen. Ze leggen er knopen is. Het ziet eruit als een handeling die deze vrouwen en hun voorouders al eeuwenlang uitvoeren. Ook op de rugleuningen van de stoelen op de tribune is een rode draad gespannen. Het publiek krijgt het verzoek om vanuit hun stoel om zich aan te sluiten door diep te ademen, naar de buik te ademen en dieper in het lichaam te keren.
De bewegingen van de performers op de vloer zijn traag, minimalistisch, zeker in het begin van ‘Whispering the Sun’. De danseressen liggen op de vloer, wentelen om hun as, cirkelen als een wiel, traag en aandachtig. Het lijkt alsof elk lichaamsdeel even contact wil maken met de aarde. Dit is niet de meest spannende scène van de voorstelling, maar wel een opmaat naar een reeks sterke fragmenten.
Daadkrachtig stampen
Na de moves op de vloer is er ineens power en een sterk beeld. De danseressen staan op, maken sprongetjes. Ze stampen subtiel maar daadkrachtig op de vloer, bewegen wilskrachtig met hun armen en bovenlichaam.
Dat doen ze in formatie zonder dat iedereen precies hetzelfde op hetzelfde moment doet. Desondanks stralen de vijf een eenheid uit.
Deze scène keert in iets andere vormen terug in de voorstelling.
Gefluister
Er klinkt gefluister op de vloer, ook oorspronkelijke muziek. De muzikante bespeelt traditionele instrumenten als een instrument met kralen en een handtrommel en ze blijkt ook over een prachtige stem te beschikken waarmee ze traditionele liederen uit Belarus vertolkt. Met de trom zweept ze het ritme van de danseressen op. Gaandeweg neemt moderne, elektronische muziek een belangrijkere rol in. Traditie en vooruitgang, ze gaan hand in hand.
De danseressen hollen over de vloer, staan een ander moment stil, in een cirkel, met de armen strak naar boven geheven. De ene keer staan ze met de gezichten naar elkaar, dan weer met de rug maar elkaar. Er klinkt een zucht en even lijkt het dat de danseressen zich overgeven aan een vorm van Chigong, al is het maar voor even. Het stuk heeft de sfeer van een ritueel of een verzameling rituelen, maar het oogt eigentijds.
Zorg voor elkaar
Opvallend is de voortdurende aandacht die de danseressen voor elkaar hebben. Ze tonen zorg voor elkaar, verliezen elkaar niet uit het oog. Dat is nog het meest zichtbaar in de scène waarin een danseres onwel lijkt te worden, ze wankelt, oogt duizelig en wordt liefdevol door de anderen op de grond gelegd. Ze strelen de armen, de benen, het hoofd en helpen haar weer op de been.
Dat lijkt de reactie van Platforma Project op de chaos in de wereld. Aandacht, begrip en zorg voor de ander, harmonie en balans, dat is het antwoord. Die boodschap ligt er niet dik bovenop, maar de warmhartige choreografie roept dat voortdurend op.
De choreografie is het werk van Inna Aslamova uit Belarus. Zij is ooit afgestudeerd als natuurkundige, maar verlegde haar koers naar de hedendaagse dans. Inmiddels maakt ze ook voorstellingen in Polen en doet dat met veel passie. De veronderstelling dat dans de wereld een tikkeltje beter kan maken lijkt haar op het lijf geschreven.
Projecties op de wand
In de voorstelling is op de achterwand voortdurend een cirkel met een alsmaar veranderende projectie te zien. Dat zal de zon zijn. Die beelden erin zijn abstract met bijzondere vormen en kleuren, die niet herleidbaar zijn.
Ook is er even een lichtprojectie met lijnen en vormen op de vloer. Als de danseressen en de zangeres aan het eind van de voorstelling de rode draden tevoorschijn halen en als een eenheid in een cirkel bewegen is dat op het ronde scherm te zien. De liveopname is dan van bovenaf gemaakt. Ergens is een gebalde vuist: vrouwenpower. De kracht zit ook in samen lachen, zo laten de vrouwen zien en horen.
‘Whispering te Sun’ is een pakkende, ontroerende voorstelling, want wat is het mooi om naar oprechtheid te kijken.
En dan blijkt er plots ook een bijzondere rol voor het publiek te zijn. In de ideale wereld van Platforma Projecta is ieder mens welkom om een positieve bijdrage te leveren.
Gezien: Lublin Dance Festival in Polen
FOTO’S: @ Piotr Jaruga.
