Er is taart, een lachende vrouw, er valt iets te vieren. Dit is te zien in een film die op een scherm wordt geprojecteerd in de sociaal bewogen voorstelling ‘Light and Desire’ van het gezelschap van de Amerikaanse choreograaf Colleen Thomas. Deze dansvoorstelling heeft een overduidelijke boodschap: er zijn mooie momenten in het leven, genoeg zelfs, maar ook de samenleving van vandaag is geen vanzelfsprekend feest voor vrouwen.
Ze moeten knokken voor hun rechten, want vrouwenrechten staan onder druk. In Amerika, ook in Europa. Maar er is hoop, in ieder geval een houvast, zo blijkt in ‘Light and Desire’. Een nieuwe generatie vrouwen staat op en laat niet met zich sollen.
Persoonlijke verhalen
De voorstelling die was te zien op het Internationale Dans Festival in Lublin, wordt opgevoerd door een internationale cast danseressen uit Venezuela, Hongarije, Albanië. Ze brachten hun persoonlijke verhalen in bij het maken van het stuk en er is geschiedenis in verwerkt.
Ook de Poolse Joanna Leśnierowska maakt deel uit van het gezelschap. Het activistische stuk gaat honderd procent over de positie van de vrouw in een niet zo vrouwvriendelijke samenleving en promoot persoonlijke expressie om een gerespecteerde positie op te eisen.
Microfoon
‘Light and Desire’ zit vol met symboliek. Zo wordt een microfoonstandaard op het podium geplaatst, maar als een vrouw daarachter wil gaan staan om haar zegje te doen, wordt die standaard abrupt op een andere plek op het podium geplaatst. Dat herhaalt zich.
Even later staan de zes danseressen op een rij en uiten klanken: ‘eh, mm, eh, o’. Er komt niets uit hun strot, alsof hen te spreken onmogelijk is gemaakt. Als een danseres dan toch een keer het woord krijgt, na veel oefenen, dan verdrinkt ze in mitsen en maren. Het lukt haar niet om een helder statement te maken. Het opeisen van gelijkwaardige rol, het blijkt een worsteling.
Eerder in het stuk was Colleen Thomas te zien achter een transparant doek. Ze maakte wilde gebaren, zwaaide breed met de armen, maar was niet te horen. Een andere danseres wierp haar een reddingsboei toe, solidariteit is een groot goed. Maar er is onderlinge concurrentie, zo blijkt in de scène waarbij een vrouw andere vrouwen vooruit duwt, waarna ze languit op de grond vallen.
Grotesk
De bewegingen in deze voorstellingen zijn grotesk en worden voornamelijk uitgevoerd met het bovenlichaam: het zwaaien met de armen, brede gebaren, hoekige armen, puntige ellebogen. De bewegingen monden uit in herkenbare houdingen: de pose van een bokser, het afweren met beide armen van onveiligheid, het strekken van de armen als uiting van verlangen.
Mooi en ondersteunend zijn de zwart-wit filmbeelden die tijdens de voorstelling met enige regelmaat op de achterwand zijn te zien. Ze tonen vrouwen met allerlei emoties en uitingen, precies zoals ze zich voelen op dat moment.
Nieuwe generatie
Een belangrijke rol in het stuk is voor zestien jonge danseressen uit de Poolse stad Lublin en omgeving. Zij repeteerden afgelopen periode met het Amerikaanse gezelschap en vertegenwoordigen in ‘Light and Desire’ de nieuwe generatie vrouwen. In werkelijkheid zijn ze dat natuurlijk ook.
De jonkies bewegen in een groep, synchroon, en dragen op enig moment voor hun gezicht een veelkleurig masker van bloemen. Even later liggen ze op de grond en de volwassen danseressen bewegen tussen hen in. Dat is een betoverende scène.
De bloemenmaskers tonen een prachtig beeld, maar hebben uiteraard een diepe betekenis. Welke? Een poging. Bloemen zijn een uiting van schoonheid, van onbevangenheid en van lieflijkheid. Is het zo dat als vrouwen aan die eigenschappen voldoen ze nog niets te duchten hebben? Is dat de boodschap?
‘Bad Reputation’
Aan het slot van de voorstelling klinkt het rocknummer ‘Bad Reputation’ en nemen de jonge danseressen – de maskers zijn dan verdwenen – het podium volledig in beslag. Zij zijn aan de beurt. Het is hun tijd. Ze brengen een onverschrokken choreografie waar de kracht vanaf spat. De volwassen danseressen kijken vanaf een afstandje toe en bedanken hun opvolgers met luid applaus.
‘Light en Desire’ brengt een duidelijk statement. Die kan niemand ontgaan, daarvoor is die te expliciet. Maar het is tragisch dat die boodschap nog steeds verteld moet worden.
Gezien: Lublin Internationaal Dans Festival 2023
FOTO'S: Internationaal Dans Festival Lublin/Piotr Jaruga
