Wat een subliem idee en wat prachtig uitgevoerd! In de sterke, hallucinerende performance ‘Mos’ neemt de Griekse danseres en choreograaf Ioanna Paraskevopoulou haar publiek argeloos mee naar het vergane tijdperk van filmhelden als Fred Astaire, John Wayne en Shirley Temple.
Het gaat in ‘Mos’ niet om die oude filmbeelden, maar juist om de treffende geluiden die de galopperende paarden, dreigende momenten, stoere cowboys of dansende mensen in die avontuurlijke en romantische films tot leven brengen en geloofwaardig maken.
De vloer in de theaterzaal van het Cultureel Centrum in Lublin is veranderd in een studio met bakken vol grind, matten en attributen als gootsteenontstoppers, een parapu en een teil met water. Allemaal nodig om geluiden na te bootsen. Zo’n ontstopper, dat ploppen ervan, klinkt als een persoon die holt of zompig loopt.
Western
Met performer Georgios Kotsifakis ondersteunt Paraskevopoulou beelden uit een western, te zien op een groot scherm, waarbij de twee de geluiden maken. Het geluid van galopperende paarden wordt nagebootst door de helften van kokosnoten ritmisch tegen elkaar te slaan. Het snelle zwiepen met een lang riet brengt het geluid van stevige wind en snelheid voort. En dat is nog maar de eerste scène van ‘Mos’, een scène die voorafgaat door een bondige tekst op het scherm waarin wordt uitgelegd hoe een kokosnoot moet worden gespleten en uitgehold.
En dan staat er in de hoek van de vloer ook nog een klein tv-scherm met fragmenten van oude films. Dan verwacht je dat de geluiden die de twee voortdurend produceren, verwijzen naar die films, maar niets is wat het lijkt. Je wordt voortdurend op het verkeerde been gezet.
Simpele middelen
Ioanna Paraskevopoulou is duidelijk geïnspireerd door foleyartiesten, geluidsartiesten die dagelijks in volgepropte studio’s in de weer zijn om - met simpele middelen - herkenbare geluiden bij handelingen in films of bij hoorspelen te maken. Zo zien we op het grote scherm een man met gigantische nepvleugels. Hij heeft duidelijk de intentie om te gaan vliegen, al lijkt de dramatische afloop voorspelbaar. Het klapperen van de vleugels wordt door Ioanna Paraskevopoulou krachtig ondersteund door een zwarte paraplu steeds weer open en dicht te klappen. Het levert een origineel en ook komisch tafereel op.
Zwemmende dames, hoe dat in geluid om te zetten? Daar weten Ioanna Paraskevopoulou en Georgis Kotsifakis wel raad mee. Die teil met water staat er niet voor niets. En de geluidsman die aan de zijkant achter zijn mengtafel staat, is er ook voor niets. Zeker niet. Gaandeweg blijkt dat de ter plekke opgenomen geluiden onderdeel zijn geworden van een compositie die de twee begeleiden als ze dansen.
Humor, poëzie
Op een gegeven moment rennen de dansers en maken ze uiteenlopende geluiden, maar voor de toeschouwer is niet meteen duidelijk waar die geluiden bij horen. Dat blijkt pas na een tijdje. De twee reageren op filmfragmenten, onder meer van een dreigende situatie, ook van dansende mensen, die voor het publiek niet meteen zichtbaar zijn. Langzaam dringt door waar die beelden zich afspelen.
Dolle rit
‘Mos’ is niet zomaar een imitatie van het werk van geluidsmakers, het is veel meer. Er is humor, poëzie, verbeelding, spitsvondigheid. De voorstelling verandert gaandeweg steeds meer in een energieke dansperformance. De vloer die doorgaans wordt gebruikt om het geluid van lopen en wandelen na te bootsen, wordt een vloer waarop de twee bewegen. Met kracht, ze tonen een dolle rit die overgaat in aanstekelijk leuke tapdans.
Het meest persoonlijke, het meest intieme geluid, bewaren de twee voor het eind. Wat een sterke, originele en hartverwarmende performance.
Gezien: Cultureel Centrum Lublin, Internationaal Dansfestival Lublin, 10/11/2023
FOTO'S: Pinelopi Gerasimou
