Bij de vorige solovoorstelling van Elias De Bruyne wachtte het publiek eindeloos op zijn opkomst. In Euhm..., zijn nieuwe, gaat hij meteen los. Shirt uit, broek uit, dansen, springen, huppelen, chaos. Maar als twijfel en schaamte aan de deur kloppen is Euhm... plots invoelbaar, poëtisch en innemend. De Bruyne is een theatermaker om goed in de gaten te houden.
Voor zijn productie De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit kreeg Elias De Bruyne in 2022 een nominatie voor de VSCD Mime en Performance prijs. Het absurdistische, ontregelende stuk ging over theater, vooral over de opkomst van de acteur die steeds op zich liet wachten.
Euhm.... is net zo ontregelend, absurd, maar de acteur gaat deze keer na een korte ingetogen introductie waarin hij twijfel zaait met vaart van start. Hij staat vanaf de eerste tel op het podium, vol energie, en toont zijn publiek in vijf bedrijven het ontstaan van de aarde, van de mens, van de menselijke overschatting en destructie. Dat is aanpoten en dat doet-ie.
In het eerste bedrijf gaat zijn broek en shirt uit en loopt hij naakt rond. Is dat nodig? Nee, is de eerste indruk, maar gaandeweg blijkt het toch de enige goede keuze. De oermens liep niet rond in driedelig pak.
De oerknal
De acteur besmeurt zich met rode en blauwe verf en spring door een lap transparant plastic. Dat is de oerknal, die is achter de rug, en hij beweegt onnavolgbaar met het plastic om zijn lichaam gewikkeld over de vloer.
In het tweede bedrijf ontstaat de aarde. Hij koppelt dat aan het ontstaan van taal. Klank na klank komt uit zijn mond en uiteindelijk is de aarde rond. Dat vertelt ie dan ook. En dat steeds omlijst, soms opgepookt door De Vier Jaargetijden van Vivaldi.
Eencelligen
In de volgende scène, het gaat razendsnel, ontstaat het leven op aarde. Hij vertelt over eencelligen die vanuit de zee het land opkruipen, haartjes en pootjes krijgen en zicht steeds verder ontwikkelen, de vogels in de lucht ook. Hij brengt het ontstaan en ontwikkeling van het leven op aarde zoals Hans Theeuwen ooit zijn Bijbelverhaal uit de doeken deed. Absurd, met humor en vol overtuiging.
Foto's: Kurt Van Der Elst
Gezien: Theaterfestival Boulevard Den Bosch
Jagen, oogsten, eten
De komst van de mens kan niet uitblijven. Elias De Bruyne toont de ontwikkeling van zijn soortgenoten in een handvol minuten. Hij rent over het podium en mimet uiteenlopende gebaren. Jagen, oogsten, eten, ook schieten met pijl-en-boog, daarna met een mitrailleur.
Een minuutje later heeft hij zijn hand aan het oor, alsof hij lang belt, om vervolgen selfies te maken. De mens is ijdel, dat komt goed over.
Het is grappig wat hij doet, maar ontroeren doet het niet, Dat verandert van het ene op het andere moment. De mens ontdekt zijn naaktheid en begint zich te schamen. Er ontstaat twijfel, grote twijfel en dat vraagt om aanpassing, om terughoudendheid, om een broek
Vertel, vertel!
Dit bedrijf, dat gaat over het individu, wordt persoonlijk als de acteur zijn levensverhaal deelt met zijn publiek. Hij zit in een talkshow en wordt zogenaamd geïnterviewd door cultuurjournalist Cornald Maas die gretig vragen op hem afvuurt. Je vader dronk veel, dat had invloed op je? Vertel? Dat wil ik weten." De Bruyne speelt zowel zichzelf als de interviewer.
Ineens zit daar een waarachtig, innemend persoon, stamelend op een kruk, iemand die het publiek meeneemt in zijn verhaal en zijn twijfel deelt. Dat raakt en geeft Euhm... ineens veel inhoud en betekenis. In het interview vertelt hij na aandringen van Cornald Maas over zijn droom., want 'jij maakt alleen solo's, waarom? Wil je niet meer dan dat?
Flatgebouwen en orkest
Ja, dat wil de theatermaker wel. Een groots programma met grote decors, mooie natuur, flatgebouwen, industrieën. En natuurlijk een orkest. Ook wil hij dat een enorme windmachine het decor omverblaast.
Dat is een fraaie fantasie, maar bij Elias De Bruyne blijft het daar niet bij. Niet veel later danst hij in het decor van zij dromen. Dat is onverwacht, bijzonder grappig en een al absurdisme.
Genoeg aan zichzelf
De Bruyne werkt nauw samen met Jesse Batelaan, de artistiek leider van theater Artemis en dienst hand, hij is de koning van het absurde theater, lijkt zichtbaar, in ieder geval doet de performance het aan zijn rare invallen denken. Elias De Bruyne pakt zijn publiek in, door wat hij toont, door wie hij is.
Zijn voorstelling is gelaagd en actueel. Het was wachten op de destructie die de mens aanricht en die komt ook. Alle decorstukken op het podium worden vernietigd. Dat lijkt een verwijzing naar klimaatverandering en de rampzalige manier waarop de mens met de aarde omgaat.
Drie solo's
Elias De Bruyne maakte drie solo's in het kader van Plan Brabant, waarbij jonge makers de kans krijgen zich te ontwikkelen. Laat het niet zijn laatste solo zijn. Dromen over groot en groots is mooi, maar alleen op het podium komt de Vlaamse theatermaker uitstekend tot zijn recht.
