Het klinkt als een uitdaging. Wandel met choreograaf Jelena Kostić door Tilburg, de stad die je zo vertrouwd is, en zie dan de stad met andere ogen. Dat is de verlokking van de locatievoorstelling Blind Spot. Deze dansvoorstelling én wandeltocht blijkt een aangename beleving. En wat werkelijk zo is: de choreograaf heeft gelijk. Ik zie nieuwe dingen.
De toeschouwers zijn bij deze voorstelling observanten. Met koptelefoons op het hoofd wandelen we richting de Spoorlaan. Daar staat danseres Josien Hennen ons op te wachten. Ze is helemaal in het wit gekleed. Zwijgend brengt zo ons naar de intieme, groene Interpolistuin, iets verderop.
Podium
Bij de entree van het park is een plateau achter fraai hekwerk, een verhoging met leistenen en glaskunstwerken die ogen als decorstukken. Ik ken het goed, maar deze keer gebruiken de dansers die verhoging als bühne en ineens verandert de locatie in een fraai openluchtpodium.
Op de koptelefoon klinkt een stem: 'we kijken wel, maar zien niets' en 'Blijf stilstaan om te bewegen'. Zoiets in ieder geval, ik herinner me de tekst niet letterlijk.
Bomen
Dansers Blazej Jasinksi, Isabelle Nelson en Sarah Prescimone rennen naar de bomen in het park en veranderen die plek in een speeltuin. Ze cirkelen om de bomen, hangen en zwieren aan de takken, springen met voeten of handen tegen de stammen en klimmen in de bomen. Ze vangen elkaar op en helpen elkaar bij het klauteren.
Het ziet er speels uit en uitnodigend uit. De sfeer van deze scéne krijgt dramatiek door de muziek die op de koptelefoon is te horen. Die is dreigend, opzwepend, ritmisch, a-ritmisch, dan weer ingetogen en introvert, maar altijd zeer bepalend, zonder dat je dat in de gaten hebt.
Te veel blik
De wandeling gaat langs de Piushaven naar de omgeving van het Primus van Gilspark. Ik kende dat park alleen maar vanaf de openbare weg, ik was er nog nooit geweest.
Onderweg vertelt de stem op de koptelefoon over de stad, over gebouwen die we passeren. De muziek resoneert in de oren en je bent lekker alleen met jezelf, ook al loop je met een groep.
En inderdaad er vallen dingen op die ik nooit eerder zag: wat staan er veel bankjes voor de gevels van woningen aan de Lancierstraat en wat wordt er in Tilburg veel ruimte in gebruik genomen door geparkeerde auto's. Het zijn allemaal potentiële sfeervolle pleintjes die met bomen, bloemen en planten veel vriendelijker zouden ogen dan met al dat blik op wielen.
De stem op de koptelefoon vertelt over Triborgh, een oude textielfabriek in de stad. De hallen zijn gesloopt, maar het Ketelhuisje, ontworpen door architect Jos Bedaux, staat er nog. Het is fraai opgeknapt. Kijk, dat wist ik niet.
Wit gewaad
Het Ketelhuisje is het decor voor een kort dansstuk. De oudere danseres Josien Hennen zit op een stoel en is omringd door de drie andere, veel jonge dansers. Ze nestelen zich naast haar, brengen haar in beweging, zetten haar overeind en vangen haar op als ze achterover valt. Het lijkt goedbedoelde steun, maar het oogt ook dwingend. Kan de oudere danseres mee in de vaart van de jonkies? Moet ze hun kant op? En wil ze dat?
Een voor een vertrekken de jongere dansers en laten haar achter. Zelf gaat de statige Josien Hennen dan ook. Alleen. Langzaam loopt ze naar het niets. Haar witte gewaad en de dramatische aftocht doen denken aan een definitief einde.
Dit fragment is beklemmend, pijnlijk, ook confronterend. De scène doet denken aan Un bound, een eerdere voorstelling van Jelena Kostić.
Dominospel
Iets verderop in het Primus van Gilspark, vlakbij architectonisch hoogstandje De Duikklok, een appartementencomplex, staan tientallen zwarte houten panelen op een rij. Het lijkt op een dominospel. Een danseres beweegt behendig van de ene naar de andere steen. Uiteindelijk vallen die natuurlijk om. Het is een beeld uit de eerdere dansvoorstelling How it Ends, maar komt op deze plek, in deze fraaie tuin, erg goed tot zijn recht.
Ik had op een foto al gezien dat er ook een dansstuk zou zijn bij een gevel met bakstenen waarin een kunstwerk is verwerkt. Ik dacht meteen aan de Jozefmavo aan de Oude Dijk, maar de locatie voor deze korte voorstelling is de achterzijde van het voormalige kantongerecht. Daar zijn in de bakstenen gevel kunstwerken van Lucas van Hoek verwerkt. In een nis zit een danseres verscholen. Een danser beweegt acrobatisch, pal tegen de gevel aan. De sfeer van dit stuk is weer speelser, ruiger ook en integreert dans, acrobatiek en architectuur op een bijzondere, organische manier.
Ontdekken
Bij Blind Spot is genoeg te ontdekken. Uiteraard voor de dansliefhebber en voor degene die de stad weer iets beter wil leren kennen, maar zeker ook voor iemand die gewoon een uurtje wil zien wat zich aandient. Al wandelend kijk je naar buiten, naar de stad, naar fijne dans, maar ook naar binnen, naar de eigen beweging. De bedwelmende muziek van componist Dyane Donck helpt daar bij.
Het was een flinke wandeling, met vier dansstukken. Het hadden er meer mogen zijn. De dans was aan het begin en grotendeels aan het einde van de tocht. Tussendoor was het vooral doorstappen.
Jelena Kostić maakte de danswandeling als reactie op de voortslepende coronacrisis. Ze had geen zin in weer een periode zonder voorstellingen in het theater en besloot om een stuk voor buiten te maken. Niet wat niet kan is haar drijfveer, maar juist wat wel kan. Buiten kan er veel.
(In het boek dat ik maak over Dans in Zuid-Nederland is ook een hoofdstuk over het werk van Jelena Kostić opgenomen.)
