Ik had het niet verwacht. Aanvankelijk veronderstelde ik dat de bezoekers van kunstenfestival Kaapstad de kat uit de boom zouden kijken, dat ze schoorvoetend mee zouden doen aan de interactieve acts. Maar de interactie is overweldigend. Zoveel mensen die een blauwe slang door de straten voorttrekken, zoveel mensen die dansen met winkelwagentjes, zoveel Tilburgers die zich even Fred Flintstone wanen en grijze lichtgewicht rotsstenen in beweging brengen. Wat een enthousiasme.
Kaapstad is voor de vijfde keer in de binnenstad van Tilburg, opnieuw drie dagen lang. En het heeft er alles van weg dat het publiek het festival heeft omarmd. Het stapt gretig af op acts en installaties. Dat was vier jaar geleden anders, maar nu is de aarzeling, de terughoudendheid verdwenen. Alsof de bezoekers en toevallige passanten elk jaar meer lef tonen.
Cel voor een persoon
Op het Pieter Vreedeplein staat een lange tafel met maskers, wit, met vergrootglazen als ogen en struiken als kapsel. Op sommige momenten staan al die maskers op de hoofden van passanten, dat is de uitnodiging, leuk ook voor selfies. Er is zelfs een wachtrij van mensen die het ook willen proberen.
En kijk je om je heen dan zie je een man die zich vrijwillig voor vijf minuten opsluit in een cel. Dat kost hem een euro. ,,Kom, we stoppen er honderd euro in, grapt een andere man. Dan zijn we even van hem verlost."
Iets verderop doet een jongetje vergeefse pogingen om vooruit te komen in een botsauto op een veel te kleine baan. Enkele centimeters vooruit, enkele centimeters naar achter, meer is niet mogelijk. Hij doet het met plezier en de ouders grossieren in fotootjes van hun zoon.
Bolletjes inkleuren
Op het Heuvelplein staat een hoog en breed informatiebord met een afbeelding die duidelijk niet af is. Op tafeltjes naast het bord liggen vierkante bladen met een motief van heel veel bolletjes die stippen moeten worden ingekleurd.
Of de voorbijganger wil helpen? Opvallend veel mensen zijn aan het kleuren
Het is zo heerlijk zen, zegt een vrouw die aandachtig kleurt. 888.888 bolletjes moeten zwart worden. De panelen die klaar zijn komen op het enorme bord en daar onthult zich beetje bij beetje een oude foto van de lindeboom op de Heuvel. Zoveel bolletjes, dat is teveel gevraagd. In drie dagen lukt het niet, dus wil de organisatie de installatie met de mooie naam Reminiscence langer laten staan. Daar zal de stad niet rouwig om zijn.
Kaapstad, dans met Tegest
Foto: Jostijn Ligtvoet
Dans met winkelwagentjes
Overal zie je passanten vrolijk meedoen. Dan heb ik het nog niet met je gehad over de afsluitende act: Superball Plus, op het Pieter Vreedeplein. Aan het eind van elke dag staan er tientallen winkelwagentjes op het plein en mogen passanten onder begeleiding van Ruben Madelier en Mimi Wascher een korte choreografie instuderen. Vóór het wagentje, ernaast, been naar links, been naar rechts, gekruiste armen. ,,Doe alsof je een blik uit het winkelrek pakt. Ja, nog één." Het is erg grappig om te zien. De dansers hebben er lol in, de vele omstanders ook.
Wachtrij, maar stoelen zitten vol
Op hetzelfde plein staat White Noise, een installatie van de in Tilburg opgegroeide theatermaker Tamar Blom. Het publiek zit op een rij stoeltjes te wachten voordat het één voor één naar binnen mag. De wachttijd is langer dan een half uur. Dat doet toch niemand? Jawel. De stoelen zitten vol.
Prachtige ervaring
Die installatie zelf is machtig, het is een prachtige ervaring, een soort winterse wandeling, veel te snel voorbij. Het is zo'n ervaring waarover je beter niets over kunt schrijven om de clou niet prijs te geven.
Talenten uit de stad
Het publiek doet enthousiast mee bij de acts en installaties op Kaapstad, maar ook veel Tilburgse kunstenaars en andere creatieve geesten leveren bijdragen.Voor jonge kunstenaars is zelf een talentenprogramma.
Zo komt in de Tuinstraat een stem uit een schoenschraper, dat is een nis in de gevel van een monumentale woning waar gasten in vroeger tijden hun schoenen schoonmaakten, van het zand ontdeden, voordat ze naar binnengingen.
Bezoekers staan eromheen en luisteren naar een verhaal. Het is een idee van Julia Schenk, student aan Art, Communicatie en Design in Tilburg.
Dans van Tegest
Een groot cadeau is het optreden van danseres Tegest Pecht-Guido. Zij danste lange tijd bij punkdansgezelschap T.R.A.S.H. in Tilburg, maar was daarna onzichtbaar als performer.
Ineens is ze er weer, midden in de stad. Ze staat op het platte dak van café 't Taphuys, soms balanceert ze op het randje en ze speelt het duet Irgendwo. Dat begint lieflijk, een stel lijkt het erg goed met elkaar te kunnen vinden.
Strandstoel en een zonnebril
Maar in de voorstellingen van Tegest is dat maar even zo. De sfeer ontaardt en spat uiteen in agressiviteit. De danseres schreeuwt, ze daagt uit en slaat met een plastic knuppel om zich heen. Voortdurend is er interactie met de bezoekers die beneden op straat staan te kijken. Als jonge kerels die een vrijgezellenfeestje vieren naar haar schreeuwen schreeuwt ze nog luider terug. Dat is Tegest op haar best.
Zoveel kunst in de stad en zoveel enthousiasme onder de voorbijgangers. Je krijgt een van een performer een vraag over je vakantie en even later lig je in een strandstoel met een zonnebril. Artiesten besproeien je met water uit een flesje.
Niet vreemd opkijken
Kaapstad heeft invloed op de sfeer in de stad en het zou zomaar kunnen dat het effect lange tijd na-ijlt, dat bezoekers van de binnenstad niet meer zo vreemd opkijken als plots een act voor hun neus wordt opgevoerd, dat ze ervaren dat kunst onderdeel is van het leven. Elke dag. Overal.
Superball Plus, een spontane dans met winkelwagentjes op het plein.
Foto: Jostijn Ligtvoet