Laat ik met de deur in huis vallen. Ik heb een grote bewondering voor Joop Mulder. Hij is bedenker en organisator van het Oerolfestival op Terschelling en hij haalde ook locatievoorstelling De Reuzen van theatergezelschap Royal de Luxe naar Leeuwarden. Maar Joop is niet meer. In 2021 is hij gestorven. Dat tragische nieuws raakte me diep.
Joop volgde zijn hart, zijn creativiteit was ongekend, en hij kreeg vaak voor elkaar wat anderen voor onmogelijk hielden. Hij leefde zijn droom, onverstoord, Eigenwijs en eigenzinnig. Joop was de onstuimige zee die ideeën op het strand dropte. Duizenden bezoekers van Oerol konden elk jaar over het hele eiland zijn creatieve vondsten jutten: theater, muziek, circus, dans, installaties, verwondering.
Zijn Oerol is internationaal toonaangevend op het gebied van locatietheater. Elk jaar ontstaat op zijn eiland een creatieve explosie. Tien dagen geluk. Elk jaar kwam ik Joop tijdens Oerol even tegen. Dan verscheen die lach op zijn gezicht, gaf hij een hand, spraken we even en voelde ik me snel te veel omdat ik dacht dat hij het heel druk had.
Onlangs stapte Joop mijn droom binnen. Zomaar, onaangekondigd.
Ik ben in die droom in een ruimte met tafels waar medewerkers van Oerol aan zitten. Ze werken, drinken koffie. Joop is er ook. Ik loop op hem af en vraag hoe het me hem gaat.
"Niet goed", zegt hij. "Ik ben dood."
"Ja, ik weet het", antwoord ik onbeholpen. Dood is ongemakkelijk.
"Zullen we een stukje gaan lopen of gaan rijden?" Ik stel het voor en hij staat op van zijn stoel.
Joop ziet er moe uit.
We stappen in een terreinwagen. Zijn auto, mijn auto? Ik weet het niet meer. Ik zit achter het stuur en Joop zit naast me. We rijden naar het strand, naar de Noordvaarder. Dat is de uitgestrekte zandvlakte bij West waar Joop zoveel bijzondere voorstellingen heeft neergezet. Ik zet de auto stil, dicht bij het strand. Joop kijkt me even doordringend aan en grijpt zijn kans. Dit moet hij kwijt.
"Je hebt ooit geschreven dat Sense of Place een thema was van het festival, maar het is veel meer dan dat. Het is een plan om in Friesland kunst in het landschap te laten opgaan. Dat had je niet goed begrepen.. En je hebt ook een keer een artikel geschreven over een nachtelijke voorstelling. Die begon tegen vier uur in de ochtend. Dat verhaal ging over bezoekers die dronken en slaapdronken naar het theater gingen, maar dat deed die productie geen recht."
Joop was nog niet klaar, maar dit was het belangrijkste.
Ik zeg tegen Joop dat ik ongelooflijk veel waardering voor hem heb. Dat komt uit het diepst van mijn hart. Dat hij mijn leven met zijn festival heeft verrijkt en dat ik de prachtigste voorstellingen heb gezien op zijn eiland Terschelling. Ook spreken we kort even over een interview dat ik voor regionale kranten over hem heb geschreven, vele jaren geleden. Ik was voor dat interview naar het eiland gereisd en hij had toen alle tijd voor me.
Terugkijkend denk ik: Joop had altijd alle tijd. Voor mij, voor iedereen. En dat zijn tijd nu op is, dat is onrechtvaardig. Hij zou nog zoveel jaren van zijn mooie evenementen moeten kunnen genieten.
De woorden zijn op. De tijd staat stil.
"Moet ik je terugbrengen?", vraag ik aan Joop.
"Nee", zegt hij en hij opent het portier van de auto.
Hij stapt uit en loopt langzaam door het witte zand naar de branding. De zee lijkt zich te openen en een fel wit licht neemt Joop in zich op. Ik knipper met mijn ogen en zie even niets. De wind steekt op en waar Joop liep rolt nu een bundel stro over het strand. De wind speelt ermee. Het stro danst, versnelt, vertraagt en lost dan op in de omgeving. In de golven, in het zand, in de wind. In het alles. Joop is Oerol, Joop is overal.
Ik word wakker en de realiteit ontwaakt ook.
Dag Joop
