Met plezier volg ik de Culturele Steenoven in Udenhout, het dorp waar ik ben opgegroeid. Vrijwilligers zetten de schouders onder evenementen als een dag met Stoeptheater en Vensterkunst en een dag met kunst over hout. Binnenkort is de Middag van 't Gedicht. Met de stadsdichter van Tilburg en Udenhouts eigen dichter Martin de Ruijter.
Natuurlijk klopt mijn hart sneller als het gaat over mijn geboortedorp, daar zal ik niet de enige in zijn. Er zijn actieve toneelverenigingen, harmonie MVC, kunstschilder Wim van de Plas is er geboren, filosoof Cornelis Verhoeven ook.
En nog steeds timmeren kunstenaars aan de weg, denk aan Frank van der Loo. Hij maakt bronzen beelden, maar ook opvallende schilderijen in een niets ontziende realistische stijl die doet denken aan Lucian Freud. Ans Markus, deze kunstenares woonde ook in Udenhout. Margje Woodrow schrijft er haar jeugdthrillers.
Scriptie straattheater
Voor moderne podiumkunsten, voor experiment, was er lange tijd niet zoveel ruimte in het dorp, het was, hoe zal ik het zeggen, nogal behouden.
Daar kwam verandering in met activiteiten van stichting PET, de organisatie die onder meer theaterfestival Festipet organiseerde. Samen met Ton de Bakker stond ik aan de basis, het festival was een logisch vervolg op een scriptie over straattheater die ik destijds schreef. Het leverde meteen een aardig netwerk op in de wereld van straattheater en locatietheater.
De vele vrijwilligers van PET organiseerden aan de lopende band bijzondere evenementen. Het jaarlijks festival met in toenemende mate locatietheater, maar ook klassieke concerten, exposities, theatervoorstellingen, popconcerten, theaterfietstochten, een spiegeltentfestival en voorstellingen voor kinderen.
De evenementen hadden verschillende namen: MuzePET, TheaPET, PopPET en PETJE. Wat een veelheid aan namen, je zou erin verdwalen.
Roeien tegen de stroom in
Ik denk met genoegen terug aan die tijd. Het was een enerverende periode, vaak was het roeien tegen de stroom in, want niet iedereen in het dorp was er klaar voor.
Wat me het meest is bijgebleven? De grote voorstelling Romeo & Julia in de Loonse en Drunense Duinen in de schemering, een optreden van het Antwerps Poesjenellentheater en de grote spektakels op Festipet, onder meer van gezelschappen uit Engeland, Duitsland en Latijns Amerika. Die laatste met veel vuurwerk natuurlijk.
Bert Visscher
We reisden het land door om groepen te ontdekken en vast te leggen. O ja, de Vlaamse zanger Guido Belcanto en cabaretier Bert Visscher, ze kwamen ook naar Udenhout, net als de slagwerkers van Slagerij van Kampen en zang/cabaretduo De Berini's.
Mooie herinneringen.
(Weemoed is er ook, want meerdere vrienden en mede-organisatoren uit die tijd leven niet meer.)
Enthousiast
Aan alle moois komt een eind, ook aan PET en dat liet een leegte na. Ook daarom ben ik gelukkig met de Culturele Steenoven. De organisatie is nu enkele jaren actief in Udenhout en het oogt enthousiast en creatief.
De naam verwijst naar het dorp. In het verleden stond daar een steenfabriek. Opgericht in 1890, verdwenen in de jaren negentig. Ooit zijn daar acht miljoen stenen per jaar gebakken. Eén op de vijftig huizen in Nederland werd toen gebouwd met stenen uit Udenhout.
De hitte van de oven
Mijn opa verhuisde met zijn gezin van Etten-Leur naar Udenhout om bij de steenfabriek te gaan werken. Mijn vader werkte er een tijdje en ik zie de ovens nog voor me en voel de hitte als ik er aan terugdenk.
De Cultureel Steenfabriek metselt nieuwe culturele fundamenten in het dorp. Zondag 17 september is in Theetuin Brandshof aan de Slimstraat, dat is een bijzonder sfeervolle tuin, de middag van het gedicht. Dichter bij elkaar is de titel.
Thuis en thuis zijn
De nieuwe stadsdichter van Tilburg Frederike Luijten treedt op. (Zie foto boven deze blog). Zij is in augustus tijdens Boekenmarkt Boeken rond het Paleis geïnstalleerd. In haar poëzie keert het thema thuis en thuis zijn steeds terug. Dat betekent dat haar stad Tilburg haar inspireert. En misschien na de 17e Udenhout ook.
Martin de Ruijter woont in Udenhout. Hij dicht, is muzikant en fotograaf. Nog niet zo lang geleden bracht hij de bundel Wolken Bewaren uit. Daarin staat het gedicht Wandelen met Townes van Zandt. Het is een ode aan de Amerikaans singer-songwriter/dichter en zijn melancholieke muziek.Hij leest voor.
Chet Baker
Muziek speelt een grote rol in het leven van Martin de Ruijter. Zo speelt hij in de band Train to Quintenas. In zijn bundel is ook een gedicht dat verwijst naar jazzgrootheid Chat Baker.
Die band van Martin de Ruijter is tijdens Dichter bij elkaar niet te horen. Wel is er muziek van Gerard Mei (gitaar) en improvisatieband Zerow Prepared.
Marcel Degen (ooit voorzitter FESTIPET) geeft die middag een inleiding over verzen over jeugd, droom en ouderdom. Bovendien is er een open podium voor dichters uit Udenhout en Biezenmortel.
Wie weet welk talent opstaat.
Het begint om 13.30 uur.
Martin de Ruijter