Bij het station in Tilburg zie ik ze vaak voorbijrazen: de treinen met containers. Evergreen, Hyandai, China Shipping, Maersk, Maersk, Evergreen, Evergeen. Merknamen op die containers laten zich lezen als een klankgedicht. Uiteraard denk je dan aan de klankdichter Antony Kok die werkte bij de Spoorwegen in Tilburg en mede aan de wieg stond van kunststroming De Stijl. Het bracht me op een idee.
In de Spoorzone in Tilburg krijgt kunst in de openbare ruimte langzaam een plek. Het lichtkunstwerk in de Willem II Passage is er het langst. In 2022 verrijst op het dak van gebouw 79, het langgerekte pand waarin onder meer RAW en Ontdekstation zijn gevestigd, een aforisme van Antony Kok. Het lichtobject zal vanuit de trein goed te lezen zijn. Het krijgt een lengte van zo'n vijftig meter.
Voetsporen van Dada
'De wereld van heden raast door in dada's voetspoor' is de bondige tekst van Kok die leefde van 1882 tot 1967 en lange tijd in Tilburg woonde. In de stad leerde hij Theo van Doesburg kennen. Ze legden de fundamenten voor De Stijl.
Ik vind het plan voor dit kunstwerk aansprekend. Het vroeg de initiatiefnemers veel vasthoudendheid.
Dan nu mijn idee. Als aanvulling.
ik denk aan een breed videoscherm ergens in de Spoorzone, met daarop voortdurend wisselende beelden. Dat begint dan met het beeld van een trein met containers waarop ritmisch gerangschikt uiteenlopende merknamen zijn te lezen. Hoe aanwezig die treinen met containers ook zijn, vaak is er poëzie te ontdekken in de teksten.
Nachtkroeg
Langzaam gaan teksten op de containers over in een gedicht of een aforisme van Antony Kok. Zijn woorden zijn verdeeld over de opeenvolgende containers.
Bijvoorbeeld het gedicht "Nachtkroeg' of 'Stilte + Stem'. (zie voor de tekst de website Antonykok.nl.) Het zou mooi zijn als het dwingende geluid van een voorbijrazende trein hoorbaar is.
Een volgende stap is een oproep aan dichters in de stad om aforismen aan te leveren. Die kunnen n dit videowerk worden opgenomen. Zo wordt de Antony Kok-trein steeds iets langer. Of in ieder geval steeds afwisselender.
Plan T
Ik realiseer me dat zo'n kunstwerk veel geld kost. Zowel de aanschaf van een scherm als het onderhoud ervan lopen in de papieren. Aan de andere kant is in de Spoorzone al een enorm scherm met steeds wisselende uitlatingen: de lichtreclame op de voor- en zijgevel van Plan T. Daar zou dit idee met niet al te veel moeite in kunnen worden opgenomen. Misschien is het nog sterker om de merknamen weg te laten (die kent iedereen die wel eens in de Spoorzone kom) onderhand wel en alleen containers met poëzie te tonen.
Nou ja, we gaan het zien.
Stil_Stap Steen Stil_Stap Steen. Då Domp_Dà Domp..
(Dit is een fragment uit 'Nachtkroeg'.)
Een aforisme van Antony Kok past natuurlijk ook op een reeks beelden van containers: 'Eerlijkheid bestaat uit ongeschreven wetten' of 'Het is niet voornaam ergens met een kruiwagen aan te komen'.
Aforisme van Antony Kok.
Foto: Ernest Potters